Mide spazmı midenin veya bir başka organın organik çeşitten bir hastalığı olabilir. O zaman spazma ikincil mide spazmı ya da sentomatik, yani bir başka hastalığın belirtisi olan mide spazmı denilir. Buna midede ülser, kanser, ivegen gastrit gibi bir hastalık veya mideyle nörovejetatif ilişkisi olan bir başka organın, örneğin onikiparmak bağırsağının bir hastalığı yol açabilir. Böyle bir hastalık sinirsel refleks yoluyla midenin hareket, kasılma-gevşeme yeteneği üzerinde bir dürtü meydana getirir.

Midenin anatomisindeki bir bozukluğa doğrudan doğruya dayanan spazma ise birincil mide spazmı ya da esansiyel yani asıl mide spazmı denilir. Bu durumda organik bir hastalık rol oynamaz. Bu çeşit mide spazmları mide nevrozundan (Sinirsel sindirim bozukluğu) veya mide bağırlarının son derece duyarlı olan nörovejetatif sinirleri alanında bir bozukluktan, dengesizlikten, güçsüzlükten ileri gelebilir.

İkincil mide spazmı kendisinin meydana gelmesine sebep olan organik hastalığın çerçevesi içinde incelenir. Oysa birincil mide spazmı kendi başına ve genellikle birdenbire ortaya çıkan bir hastalıktır. Epigastriyum kesiminde duyulan şiddetli ağrılar daha sonra göğüs kafesine doğru ve arkaya, sırta doğru yayılabilir. Bunlar çoğunlukla kramp çeşidi ağrılardır. Bu ağrılar çok artınca, bir an kalp durabilir ve damar çeperleri kasılabilir, yani anjiyospazm olabilir.

Damar çeperi kasılması en çok deriyi besleyen damarlarda görüldüğünden hastanın rengi birden solar. Bu kadar ivegen mide spazmıyla birlikte çoğu zaman midede bazı başka rahatsızlıklar da olur. Mide bulantısı, geğirme, kusma görülür.

Hasta kriz durumunda incelenirse karın boşluğu çeperinin epigastriyum kesiminde sertleştiği anlaşılır. Ağrıyan noktaya bastırınca acı biraz hafifler; bu nedenle hasta yüzükoyun yatmak ister. Kriz süresi çeşitli olabilir; krizin gelişi aç karnına olabildiği gibi tok karnına da olabilir. İki kriz arasında günler, bazen de aylar geçebilir. Aralarda hasta midesinde hiçbir acı, ağrı duymaz Aşırı vücût yorgunluğu, birden iklim değiştirme, adet gecikmesi, çok aşırı duygulanma vb. Kriz getiren nedenlerdendir.

Mide spazmı bazı hastalarda mide bağırlarının yalnız bir kesiminde görülebilir. Bu da kardiyospazm ve pilorospazm olarak iki çeşittir. Birincide kasılan kardiaz yani yemek borusununun mideye açıldığı nokta, ikincide pilor yani mideden onikiparmak bağırsağa geçilen noktadır. Kardiyospazm da mide spazmı gibi birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır.

Midede spazmı birçok insanın sorunudur. Genellikle yemek sonrası oluşan bu spazmın birçok nedeni olabilir.

Bunlardan ilki beslenme alışkanlığıyla ilgidir diyebiliriz. Hızlı yemek yeme ve yemek sırasında çok konuşmak hastaların hava yutmasına yol açar ve böylece mide içindeki hava miktarı artacağı için bunu bir şişkinlik gibi hissedebilirler. Ayrıca şişkinlik midenin boşalmasında gecikme ve boşalmada tembelliğin habercisi de olabilir.

Bu nedenle uzun süreli ve düzenli şişkinlik şikâyetleri olan kişilerin bir uzmana başvurarak bunu araştırması gerekir. Örneğin şeker hastalığı mide boşalmasıyla ilgili sorunlar ortaya çıkarır. Gaz ve şişkinliğin hiçbir nedeni olmayabilir de. Bunlar sık görülen durumlar değildir. Genellikle biz hekimlere sadece şişkinlik şikâyetiyle başvuran hastaların, özellikle de kadınların son bir yıl içinde belli bir kilo alma durumu gözlemlenir.

Kilo alma olayından dolayı da devamlı göbek üzerinde mide bölgelerinde şişkinlik hissederler. Üç-dört kilo zayıfladıklarında da bu şişkinlik hissinin kaybolduğu görülür. Yani şişkinlik sadece mideye bağlı bir sağlık sorunu değildir. Birçok etken şişkinliğin nedeni olabilir. Sık yemek yeme alışkanlığı da sindirim sistemine zarar verir.

Sürekli olarak atıştırmak yerine düzenli olarak öğünlerini yiyen insanlarda bu tip sorunlara çok daha az rastlanır. Psikolojik etkenlere bağlı olarak da bu tip sorunlar görülebilir. Gaz çoğu zaman bir algılama bozukluğu olarak da şikâyete dönüşür. Bazı insanlar 'çok yedim, midem şişti' diye olayı algılarken bazıları 'midem garip bir şekilde şişiyor' diye düşünür.

Tedavi için spazmı fiziksel olarak yok edecek yöntemlere, yani sıcak su kesesi koyma, derine sıcaklık veren bir diyatermi uygulama gibi yollara ve atropin, hatta morfinle atropin gibi ilaçlara başvurulur. Bunlar spazmı açınca, yani kasları gevşetince, ağrı kendiliğinden hafifler.

Kriz gelmesini önlemek için kasların nörovejetatif gücünü düzene sokucu ilaçlar, örneğin, belladon, papaverin, bromür, valeriyan ve lünal esaslı ilaçlar verilir. Hastaya fazla fiziksel yorgunluktan, aşırı duygulanmalardan kaçınması öğütlenir.